January 9, 2023

Το Θέατρο του Παραλόγου

Είναι γνωστό πως η καλλιτεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας έχει άλυτα ζητήματα, όχι ως προς την ουσία της αλλά ως προς το πλαίσιο των διαβαθμίσεων. Και ενώ υπάρχει ήδη αυτό το σοβαρό ζήτημα ετών, έρχεται μία ακόμα υποβάθμιση να ισοπεδώσει εντελώς τις σπουδές στα καλλιτεχνικά επαγγέλματα.

Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να δούμε κάθε αντικείμενο ξεχωριστά, για την ώρα όμως θα επικεντρωθώ στο αντικείμενο της όπερας και στο επάγγελμα του μονωδού, του λυρικού τραγουδιστή. Και θα μιλήσω ως σκηνοθέτις όπερας και καθηγήτρια μελοδραματικής που έχω την ευθύνη να εκπαιδεύω μαζί με άλλους συναδέλφους τους μελλοντικούς λυρικούς τραγουδιστές σχεδόν δύο δεκαετίες.

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει Ακαδημία Όπερας στην Ελλάδα (αν και με τα τελευταία δεδομένα, μάλλον μεταλυκειακή σπουδή θα ήταν κι αυτή!), τους μελλοντικούς μονωδούς τους προετοιμάζουμε, ως επί το πλείστον, στα μουσικά ιδρύματα της χώρας, στα Ωδεία μας, όπου χρειάζονται έξι με δέκα έτη επισταμένης μελέτης σε μία σειρά μαθημάτων στη θεωρία και την πράξη της μουσικής σε ιδιαιτέρως υψηλό επίπεδο. Με λύπη μου δε, σας λέω, πως πρακτικά προετοιμάζουμε τους σπουδαστές για να μετακινηθούν, ελλείψει αναγνώρισης, σε ιδρύματα του εξωτερικού. Και ασφαλώς δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να φύγουν, κι ακόμα κι αν μπορούν, πόσο απογοητευτικό είναι να γνωρίζεις πως η χώρα σου δε σου δίνει επιλογές και πρακτικά σε διώχνει. Τώρα λοιπόν, οι λυρικοί τραγουδιστές, που πολλοί από τους νομοθέτες είμαι βέβαιη πως παρακολουθούν με δέος στη σκηνή, υφίστανται ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση. Και για εκείνους που λένε ότι πρακτικά δεν άλλαξε τίποτα από πριν, έχω να απαντήσω πως η συλλήβδην απαξίωση των καλλιτεχνών και των σπουδών μας, ασφαλώς και αλλάζει τα πάντα.

Παρότι υπάρχει καταρτισμένο δυναμικό σε όλους τους καλλιτεχνικούς κλάδους, η απαξίωση των αντιστοίχων μαθημάτων ξεκινάει από τα σχολεία. Η δε επιλογή διδασκόντων γενικότερα βασίζεται συχνά σε μία σειρά από κριτήρια μοριοδότησης, σύμφωνα με τα οποία ο Μότσαρτ θα θεωρείτο τουλάχιστον «ακατάλληλος» για να διδάξει σύνθεση αφού τη θέση του θα έπαιρνε ένας πολιτικός μηχανικός επειδή έχει πτυχίο ΑΕΙ! Και επιτέλους, ποιοι απαρτίζουν τις επιτροπές που κρίνουν τη σχέση των ανθρώπων με τα γνωστικά αντικείμενα όταν δεν τα κατέχουν οι ίδιοι;

Σε δημόσια προκήρυξη, προσφάτως είδα πως ζητούσαν βεβαιώσεις από παρακολουθήσεις σεμιναρίων. Ομολογουμένως δε θυμάμαι να έχω κρατήσει βεβαίωση από τέτοια σεμινάρια, συνήθως πηγαίνει κανείς σε κάποιο επιμορφωτικό σεμινάριο επειδή τον ενδιαφέρει το θέμα, και όχι για τη βεβαίωση. Μπορεί να κάνω εγώ λάθος στην προσέγγισή μου. Παρόλα αυτά, θέλετε να μας πείτε πως, προσμετράτε τις βεβαιώσεις παρακολούθησης από σεμινάρια αμφιβόλου ποιότητας – και ασφαλώς μέσα σε αυτά πολλά τα αξιόλογα – αλλά δεν αναγνωρίζετε τα έτη σπουδών και μελέτης των ανθρώπων που λαμβάνουν το πτυχίο της δραματικής τέχνης, του ωδείου, του κινηματογράφου και του χορού;

Εάν η πρόθεσή σας είναι η συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς, δε χρειάζεται να μας απαξιώνετε, σπουδαστές και εκπαιδευτικούς, μπορείτε να το πείτε απλά. Διδάσκω σε δημόσιους και σε ιδιωτικούς φορείς και δεν έχω κρύψει την αντίθεσή μου με τον διαχωρισμό ανάμεσα σε φοιτητές και καθηγητές πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Δεν πετυχαίνετε την αλλαγή του σκεπτικισμού για την ιδιωτική εκπαίδευση με τέτοιες πρακτικές, τουναντίον καλλιεργείτε ακόμα μεγαλύτερη καχυποψία. Το να δίνετε επιλογές είναι θεμιτό, το να ακυρώνετε ανθρώπους προκειμένου να δημιουργήσετε μονόδρομο, είναι εξοργιστικό. Και όσο διαβάζετε αυτές τις γραμμές, θυμηθείτε πως σε εμάς απευθυνθήκατε να κρατήσουμε ψυχικά ζωντανή την κοινωνία την περίοδο της πανδημίας, καταπατώντας – συχνά εν γνώσει μας – τα πνευματικά δικαιώματά μας.


Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *